Lou Reed overleed gisteren op 71-jarige leeftijd. Daarmee is de wereld een van de grootste rockiconen armer. Diverse vrienden en collega’s reageerden via social media op de dood van de eigenzinnige kunstenaar.

Een legende als Lou Reed heeft geen introductie meer nodig. Alleen al dankzij zijn werk als lid van The Velvet Underground had hij een gigantische invloed op de toekomst van de rockmuziek, terwijl hij als solist bekend is van klassiekers als Walk On The Wild Side en Perfect Day. In juni vorig jaar gaf Reed nog een gedenkwaardig concert in de Heineken Music Hall, waarbij hij onder meer materiaal van The Velvet Underground en zijn samenwerking met Metallica uitvoerde.

Dankzij zijn met de jaren steeds meer naar praten neigende zang en bijzondere, innovatieve gitaarwerk werd Reed een van de meest onderscheidende rockmuzikanten. Ook de poëtische teksten van zijn hand, die niet zelden controversiële thema’s als dood, seks en drugs behandelden, zijn tot op de dag van vandaag onvergelijkbaar, terwijl een toepasselijk getitelde plaat als Rock ‘N’ Roll Animal (1974) bewees dat hij ook live sensationeel kon zijn.

Nadat hij in 1964 naar New York verhuisde, ontmoette Reed violist John Cale en richtte hij The Velvet Underground op. Kunstenaar Andy Warhol merkte het experimentele gezelschap op toen hij kwam kijken bij een optreden in Café Bizarre. Bijgestaan door zangeres Nico kwam de legendarische lp The Velvet Underground & Nico (1967) tot stand, gestoken in Warhols befaamde ‘banaanhoes’. De drie albums die dit experimentele gezelschap vervolgens tussen 1968 en 1970 uitbracht, verkochten niet al te goed, maar worden tegenwoordig door critici de hemel in geprezen. In deze periode schreef Reed al een groot aantal van zijn beroemdste songs, waaronder I’m Waiting For The Man, I’ll Be Your Mirror, White Light/White Heat, Pale Blue Eyes en natuurlijk het lied met een van de beroemdste rockriffs aller tijden: Sweet Jane.

Nadat hij The Velvet Underground in 1970 verliet, nam Reed een weinig succesvol en titelloos solodebuut op, opmerkelijk genoeg bijgestaan door leden van progband Yes. Die lp werd in hetzelfde jaar (1972) gevolgd door het vele malen betere Transformer, geproduceerd door David Bowie en gitarist Mick Ronson. Deze plaat sloeg wel aan en bracht vier van Reeds grootste klassieker voort: de nog steeds verdomd goed klinkende hit Walk On The Wild Side, Perfect Day, Vicious en Satellite Of Love.

Moedig genoeg bracht de zanger vervolgens het sombere meesterwerk Berlin (1973) uit, dat destijds op weinig goede kritieken kon rekenen. Nummers als Sad Song en The Kids gingen door merg en been. Met name die laatste, vooral dankzij het huiveringwekkende gehuil van kinderen. Veel toegankelijker waren de liveplaat Rock ‘N’ Roll Animal, waarvan met name de versie van Sweet Jane (voorafgegaan door een heerlijk gitaarintro) bekend is, en Sally Can’t Dance. Op laatstgenoemde stond het aangrijpende Kill Your Sons, over zijn tijd in een psychiatrisch ziekenhuis. De ouders van de toen jonge Reed dachten hem daarmee van zijn psychologische problemen af te helpen.

Onluisterbaar. Zo werd door veel fans en critici het dubbelalbum met gitaarfeedback Metal Machine Music (1975) genoemd. Opnieuw bewees Reed zich een van de meest eigenzinnige artiesten van zijn tijd, maar door deze logischerwijs geflopte plaat nam zijn succes flink af, ondanks de hoge kwaliteit van de ‘gewonere’ opvolger Coney Island Baby. Eveneens uitstekend was Street Hassle (1978), met een titeltrack waarin niemand minder dan Bruce Springsteen langskwam. “Ik kende Steve Van Zandt en we vroegen Steve of Bruce een monoloog wilde doen voor dit nummer. Bruce stemde toe… maar we mochten zijn naam niet gebruiken. Ik had gewild dat alle Bruce-fans de plaat hadden gekocht, maar aangezien we zijn naam niet mochten vermelden, denken ze dat ze mij hem horen imiteren.”

Ook begin jaren tachtig bleven de albums vrij slecht verkopen, ook al waren de lp’s The Blue Mask (1982) en Legendary Hearts (1983) misschien wel de beste die hij sinds Berlin had gemaakt. De grote comeback volgde pas in 1989, met het album New York. De teksten waren zo briljant als vanouds, terwijl ook het geïnspireerde gitaarwerk van Mike Rathke en Reed zelf opviel. Eveneens magistraal was de plaat die hij met oud-Velvets-collega John Cale maakte voor Andy Warhol: Songs For Drella, inclusief onder meer Reeds emotionele Hello It’s Me. De dood speelde opnieuw een hoofdrol in de teksten op het onderschatte Magic And Loss (1992).

Met Cale werkte Reed in 1993 opnieuw samen voor reünieoptredens van The Velvet Underground. Het bleken ook de laatste van de band, want twee jaar later stierf (bas)gitarist Sterling Morrison. Aan hem droeg Reed het lied Finish Line op, te vinden op Set The Twilight Reeling (1996). Voor die plaat nam hij verder ook onder meer het humoristische Sex With Your Parents (Motherfucker) op.

Reed begon het nieuwe millennium sterk met een van zijn vele onderschatte werken: Ecstasy (2000), gevolgd door het met gastartiesten als David Bowie en Antony Hegarty opgenomen The Raven (2003). Daarna bracht de rocker lange tijd geen platen meer uit, maar droeg hij wel bij aan platen van moderne acts als The Killers en Gorillaz. Een optreden met Metallica ter gelegenheid van het vijfentwintigjarige bestaan van de Rock & Roll Hall Of Fame resulteerde in het bijzonder slecht ontvangen album Lulu (2011).

Lulu bleek Reeds laatste plaat. Eerder dit jaar maakte zijn vrouw Laurie Anderson bekend dat hij een levensreddende levertransplantatie had ondergaan. Reed verklaarde vervolgens: “Ik kijk ernaar uit om weer op het podium op te treden, en om meer songs te schrijven die verbonden zijn met jullie harten en geesten, en het universum tot ver in de toekomst.”

Gisteren overleed Reed op 71-jarige leeftijd in zijn huis in Long Island. De oorzaak van zijn dood is nog niet bekend. Op Facebook schrijft ex-collega John Cale: “De wereld is een geweldige songwriter en dichter kwijtgeraakt… Ik ben mijn schoolpleinmaatje kwijt.” Een andere beroemde en bevriende muzikant, David Bowie, noemt Reed een ‘meester’. Tijdens het Bridge School Benefit in Mountain View, Californiё brachten onder anderen Neil Young en Elvis Costello gisteren een ode aan de legendarische ‘Rock ‘N’ Roll Animal’.

Bekijk ook onze lijst met de tien beste songs van Lou Reed.