Peter Banks maakte voor de grote doorbraak deel uit van Yes, maar de gitarist liet wel een behoorlijke indruk achter op de eerste twee albums van de band. Banks overleed afgelopen donderdag op 65-jarige leeftijd aan hartfalen.

Banks speelt vanaf halverwege de jaren zestig in de psychedelische rockband The Syn, samen met de latere Yes-bassist Chris Squire. De formatie brengt in 1967 twee weinig succesvolle singles uit, Created By Clive en Flowerman, allebei aardige songs die kenmerkend zijn voor die periode. The Syn staat dat jaar ook in het voorprogramma van The Jimi Hendrix Experience.

Na het uiteenvallen van die band zijn Banks en Squire in 1968 medeoprichters van Mabel Greer’s Toyshop, dat later omgedoopt wordt tot Yes. Als die legendarische naam eenmaal is aangenomen, bestaat de band naast Squire en Banks uit zanger Jon Anderson, drummer Bill Bruford en toetsenist Tony Kaye.

In juli 1969 verschijnt het eerste album, simpelweg Yes getiteld. Deze plaat is een mengeling van eigen composities – zoals Andersons prachtige Survival – en covers van onder meer The Beatles en The Byrds. Het album is een commerciële flop, ook al is bij vlagen al het magnifieke van het latere Yes te horen.

Nog voordat de tweede lp Time And A Word verschijnt, is Banks al ontslagen uit de band. Anderson wil een orkest gebruiken voor de opnames van het album (bijvoorbeeld in de radicale bewerking van Richie Havens’ No Opportunity Necessary, No Experienced Needed), maar Banks is het daar niet mee eens. De onenigheid tussen de bandleden leidt tot het vertrek van de gitarist. Zijn vervanger is de virtuoos Steve Howe.

Op Time And A Word is echter het werk van Banks nog te horen, met schitterend spel in met name het bijna zeven minuten durende The Prophet. Opnieuw is de lp niet zo’n groot succes als de doorbraakplaat die Yes een jaar later uitbrengt zonder Banks: The Yes Album.

Terwijl Yes uitgroeit tot een succesvolle act heeft Banks een nieuwe progband opgericht: Flash, waarmee hij drie albums uitbrengt: Flash (1972), In The Can (1972) en Out Of Our Hands (1973). Ook de door Rick Wakeman vervangen Yes-toetsenist Tony Kaye verleent zijn medewerking aan het eerste album van deze in eerste instantie redelijk succesvolle formatie. In 1973 valt Flash uit elkaar en neemt Banks een door veel progliefhebbers geliefd soloalbum op: Two Sides Of Tony Banks (1973), waarop beroemde gastartiesten als John Wetton (Asia, King Crimson), Phil Collins, Steve Hackett en Jan Akkerman te horen zijn.

Vanaf de jaren tachtig wordt het stil rondom Banks, hoewel hij nog wel enkele soloalbums uitbrengt en zijn autobiografie Beyond & Before schrijft. Op 7 maart 2013 overlijdt hij aan hartfalen. Naar verluidt is hij dood gevonden nadat hij niet kwam opdagen voor opnames.

Zijn oude band Yes reageert in een statement: “We zijn erg verdrietig te moeten vernemen dat onze bandmaat en Yes-oprichter Peter Banks is overleden. Hij bepaalde voor een groot deel wat Yes maakte tot wat het is, en onze gedachten, condoleances en gebeden zijn bij hem en zijn familie. Peter, we zullen je enorm missen.”

Ook Jon Anderson, tegenwoordig geen zanger van Yes meer, reageert op Banks’ overlijden: “Ik was vorige maand nog oude BBC-opnames aan het kijken, en we spraken over die geweldige tijd. Peter was een unieke gitarist en een zachtaardige ziel. Ik zal hem missen. Gelukkig heb ik hem het afgelopen jaar kunnen spreken. Ook al was hij erg ziek, hij praatte veel over muziek en we lachten over de reis die we allemaal hebben afgelegd. Hij zal gemist worden.”